Evaluatie van de KSA’s Nieuwe Handhavingsmethoden & Verbeterde Supervisie

De Kansspelautoriteit (hierna: KSA) is belast met het toezicht en de handhaving van de kansspelen in Nederland. Een onmisbare organisatie dus omdat de sector kansspelen geassocieerd kan worden en gevoelig is voor het aantrekken van criminaliteit. De KSA heeft dan ook een takenpakket gekregen van de overheid om alles in goede banen te leiden.

De KSA heeft in haar mandaat een taakomschrijving gekregen sinds haar oprichting op 1 april 2012. Zo kan de instantie vergunningen verlenen aan nieuwe toetreders tot de markt. En, houdt de organisatie toezicht op naleving van de wet door de bestaande aanbieders. In dit artikel worden de laatste handhavingsinstrumenten van de KSA besproken.

• Kansspelautoriteit: inleiding en achtergronden
• Instrumenten voor het verwerven van informatie
• Bevoegdheden voor het handhaven van de wet
• Aanvullende instrumenten inzetten
• Conclusie

Kansspelautoriteit: inleiding en achtergronden

De KSA werd in 2012 opgericht met als doel om het takenpakket uit te voeren dat voortvloeit uit de beleidsmaatregelen van de Nederlandse overheid. De fysieke gokmarkt was al een tijd actief, om precies te zijn sinds de legalisering van gokken in 1964, maar de KSA kwam pas een stuk later. Sindsdien is de markt echter een stuk verder geprofessionaliseerd.

Sinds oktober 2021 is daar ook de online casino sector bijgekomen. Tot dan toe was dit een onvolwassen markt. Maar door de toetreding van veel illegale aanbieders, is de markt onder voorbehoud van een casino vergunningensysteem gelegaliseerd. Een overzicht van legale goksites in Nederland is te vinden bij oplichting.com. De taken van de KSA vloeien voort uit de wet op de Kansspelen (WOK) en de wet Kansspelen op Afstand (KOA).

Spelers moeten door de KSA worden beschermd tegen de gevaren van gokken. Het is daarom tegenwoordig met name het illegale aanbod dat de KSA een doorn in het oog is. Veel beleid is dan ook gericht op het weren van illegale casino’s en reclames op de Nederlandse markt. Naast het stimuleren van verantwoord gokken bij legale casino’s.

Instrumenten die helpen bij de handhaving

Het mag dan wel het belangrijkste handhavende instrument zijn namens de Nederlandse overheid. Ook de KSA is beperkt in mankracht en andere middelen. Om haar beleid zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren, gebruikt de Kansspelautoriteit ook andere middelen om haar reikwijdte zo groot mogelijk te maken. Een aantal instrumenten staan centraal.

Allereerst zijn het stakeholders in de markt die de KSA van informatie voorzien. Zo zullen casino’s, spelers en anderen in de branche een informatievoorziening hebben naar de KSA toe. Bovendien hebben casino’s een zogenaamde zorgplicht, waardoor deze bedrijven verplicht zijn om desgevraagd uitleg te geven over hun beleid over verantwoord gokken.

Om de Nederlandse gokmarkt te laten handelen binnen de grenzen van de wet, moet er ook reactief worden opgetreden. Dat kan door bijvoorbeeld waarschuwingen, boetes en dwangsommen op te leggen. Deze boetes kunnen zelfs wel 10% van de totale omzet bedragen. Vanuit deze maatregelen vloeit dan ook een afschrikkende werking uit.

Het ultieme middel om een casino te berispen is door de kansspelvergunning in te trekken, waarmee direct de operatie bevoegdheid vervalt. Dit is echter een zeer zware maatregel en zal alleen in uiterste gevallen worden toegepast. Het is echter vooral de illegale markt waar de Kansspelautoriteit nog maar moeilijk op kan treden omdat deze lastig op te sporen zijn.

Illegaal aanbod en kanalisatie

Er is een verschuiving van spelers die er vaker voor kiezen om bij een buitenlands casino te spelen, dan bij een Nederlands casino. Volgens de laatste Monitoringsrapportage 2024, is er voor het eerst sinds de legalisering van online gokken meer geld ingezet bij illegale casino’s. Een zorgelijke trend dat spelers flinke schade kan toebrengen, maar wel voortvloeit uit het huidige beleid van de overheid.

Illegale casino’s worden vaak bestuurd door buitenlandse organisaties die zijn gevestigd in een land waar moeilijk op te treden valt. De jurisdictie van de Kansspelautoriteit geldt immers maar tot de grens waardoor buitenlandse casino’s maar moeilijk kunnen worden gestopt. Bovendien is er door Europese regelgeving nog altijd vrije internettoegang mogelijk.

Aanvullende instrumenten inzetten

1.    Artificiële Intelligentie

Inmiddels zijn er ook nieuwe technieken die worden toegepast in de online en offline casino industrie. Tegenwoordig zijn er regelmatig chatbots te vinden die worden toegepast door casino klantenservice. Hier heeft de Kansspelautoriteit direct richtlijnen voor opgesteld. Vooral voor verslavingspreventie is de KSA van mening dat menselijk contact vereist is.

Ook op gebied van de monitoring van spelers gedrag kan AI worden ingezet, maar slechts in beperkte mate. Op het moment dat er bepaalde speellimieten worden overschreden, krijgt het desbetreffende casino een melding. Dat is ook precies het moment waar de taak van de geautomatiseerde medewerker ophoudt, en wordt overgenomen door menselijk contact.

2.    Beleidsregels opstellen

De Kansspelautoriteit heeft ook de bevoegdheid om middels nieuwe beleidsregels bepaalde wijzigingen in de regelgeving door te voeren. In oktober 2024 is de laatste beleidsregel doorgevoerd, waarin onder meer werd bepaald dat spelers in Nederland een speellimiet krijgen. Zo kunnen spelers beter beschermd worden tegen de gevaren van excessief spelen.

Ook daarna bleek dat het instellen van speellimieten nog niet genoeg was. Spelers kregen namelijk door dat een speellimiet bij het ene casino (nog) geen effect had op het andere casino. Vervolgens stelde de KSA verplicht dat nieuwe software de speellimieten ‘overkoepelend’ zouden moeten maken, zodat spelers deze niet kunnen omzeilen.

3.    Steekproeven bij Nederlandse casino’s

Na de invoering van de verplichte speellimieten in 2024, konden spelers alleen nog maar hoger inzetten nadat ze dit hadden verzocht via een inkomensverklaring. Wie niet voldoende inkomen heeft, mag maar beperkt inzetten. Het bleek echter een gemakkelijke opgave voor spelers om zonder opgave van inkomen onder casino speellimieten uit te komen.

Wanneer een online casino met een nieuwe beleidsregel te maken krijgt, is het dus nog maar de vraag of deze in de praktijk goed wordt uitgevoerd. Een van de zaken die niet vlekkeloos ging, was de inkomensverklaringen door spelers. De KSA gaat vervolgens op onderzoek uit door steekproefsgewijs informatie op te vragen bij vergunninghouders.

4.    Internationale samenwerkingen totstand brengen

De Kansspelautoriteit heeft recentelijk aangegeven dat het de druk op illegale spelaanbieders verder gaat opvoeren. Onder meer door middel van allianties op internationaal niveau. Zo wil de gokautoriteit samenwerkingen smeden met betaalbedrijven, zoekmachines, overheidsinstanties en andere stakeholders om illegaliteit verder te weren.

Recentelijk is naar voren gekomen dat er nog te veel illegale gok apps en websites actief zijn in Nederland. Bijvoorbeeld doordat er nog regelmatig advertenties te zien zijn doordat bepaalde regels omzeild worden. Door samenwerkingen totstand te brengen met techbedrijven kunnen nieuwe strategieën worden bedacht om deze praktijken te beëindigen.

Conclusie

Het is de strategie van de Nederlandse Kansspelautoriteit om vanuit de overheid de gokmarkt in goede banen te leiden. Het blijkt een moeilijke opdracht, vooral sinds de legalisering van online gokken in 2021. Illegale casino’s zijn moeilijk op te sporen en te berispen, omdat deze schuilgaan buiten de Nederlandse jurisdictie.

De KSA heeft een aantal instrumenten om de gokmarkt in het gareel te houden. In beginsel heeft deze instantie de macht om waarschuwingen en boetes uit te delen of vergunningen in te trekken. Maar tegenwoordig worden steeds meer nieuwe manieren uit de kast getrokken. Bijvoorbeeld door beleidsregels, steekproeven, AI en internationale allianties.